สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน
ด้านกายภาพ
1.1 ที่ตั้งของหมู่บ้านหรือชุมชนหรือตำบล (แผนที่ประกอบ)
เทศบาลตำบลเวียงสรวยตั้งอยู่ห่างอำเภอแม่สรวยเป็นระยะทางประมาณ 800 เมตร มีพื้นที่ประมาณ 150.50 ตารางกิโลเมตร โดยมีอาณาเขตติดต่อกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลวาวี อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย
ทิศใต้ ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลแม่พริก อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย
ทิศตะวันตก ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลป่าแดด อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย
ทิศตะวันออก ติดต่อกับองค์การบริหารส่วนตำบลทรายขาว อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย
มีลักษณะสภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาและที่ราบเป็นบางส่วน มีป่าไม้ค่อนข้างน้อย เนื่องจากป่าไม้ถูกทำลายและการบุกรุกในเขตป่าสงวนเพื่อทำไร่ ทำสวน บางส่วนเป็นที่ราบลุ่ม ซึ่งเป็นพื้นที่ทำการเกษตรและเป็นที่อยู่อาศัย
1.3 ลักษณะภูมิอากาศ
มี 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว
1.4 ลักษณะของดิน
ลักษณะของดินในพื้นที่เป็นดินร่วน ดินเหนียว พื้นราบเหมาะแก่การเพาะปลูกข้าว
1.5 ลักษณะของแหล่งน้ำ
ตำบลแม่สรวยมีแหล่งน้ำที่สำคัญทั้งที่เป็นแหล่งน้ำตามธรรมชาติและแหล่งน้ำที่สร้างขึ้น
แหล่งน้ำธรรมชาติ
หมู่ ๑ -ห้วยป่าต๋าว ขนาด ๑๐ ไร่
-ห้วยโป่งผา ขนาด ๔ ไร่
-หนองเหมืองแร่ ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๒ -สระห้วยปู่เอก ขนาด ๔ ไร่
หมู่ ๓ -หนองโป่งป่าแดง ขนาด ๖ ไร่
-สระหมู่บ้าน ขนาด ๑ ไร่
หมู่ ๔ -ห้วยป่าขอ ขนาด ๓๐ ไร่
-ห้วยต้นปู ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๖ -อ่างเก็บน้ำห้วยส้าน ขนาด ๒๐ ไร่
หมู่ ๗ -หนองร้องเจริญ ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๘ -หนองห้วยปูปลา ขนาด ๓ ไร่
หมู่ ๙ -หนองผำ ขนาด ๘ ไร่
หมู่ ๑๐ -สระหมู่บ้าน ขนาด ๒ ไร่
-สระสหกรณ์ ขนาด ๔ ไร่
-ห้วยป่าปู ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๑๑ -หนองห้วยตาเหิน ขนาด ๓ ไร่
-หนองบัวน้ำลัด ขนาด ๓๔ ไร่
หมู่ ๑๓ -หนองห้วยน้ำรวก ขนาด ๒ ไร่
หมู่ ๑๔ -ห้วยปู่เอก ขนาด ๑๔ ไร่
หมู่ ๑๖ -หนองโบสก ขนาด ๑ ไร่
แหล่งน้ำที่สร้างขึ้น
- ฝาย ๘ แห่ง
- บ่อน้ำตื้น ๖๙๘ แห่ง
- บ่อโยก ๑๓ แห่ง
- ประปาหมู่บ้าน ๖ แห่ง
- ประปาภูเขา ๕ แห่ง
1.6 ลักษณะของไม้และป่าไม้
ลักษณะของไม้และป่าไม้ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นไม้เบญจพรรณและป่าดิบชื้น โดยมีพื้นที่เป็นป่าสงวนแห่งชาติ 1 แห่ง ได้แก่ ป่าสงวนแห่งชาติแม่ลาวฝั่งซ้าย และพื้นที่อุทยานแห่งชาติ 2 แห่ง ได้แก่ อุทยานแห่งชาติดอยหลวงแม่ลาวฝั่งขวา และอุทยานแห่งชาติลำน้ำกกป่าแม่ลาวฝั่งซ้าย
2. ด้านการเมือง/การปกครอง
2.1 เขตการปกครอง
ในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลเวียงสรวย ประกอบด้วยจำนวนหมู่บ้าน 15 หมู่บ้าน โดย 12 หมู่บ้านเป็นคนไทยพื้นราบ และ 3 หมู่บ้านเป็นคนไทยภูเขาเผ่าอาข่า ลาหู่
2.2 การเลือกตั้ง
การเลือกตั้งนายกเทศมนตรีและสมาชิกสภาเทศบาล มีจำนวน 15 หมู่บ้าน
ประกอบด้วย
- นายกเทศมนตรี จำนวน 1 คน
- สมาชิกสภาเทศบาลจำนวน 12 คน
3. ประชากร
3.1 ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร
ประชากรทั้งสิ้น จำนวน 7,046 คน แยกเป็นชาย 3,462 คน หญิง 3,584 คน
(ข้อมูล ณ เดือน กุมภาพันธ์ 2567)
หมู่ที่ | หมู่บ้าน | ประชากร | รวม (คน) | หลังคาเรือน | ||
ชาย (คน) | หญิง (คน) | |||||
1 | บ้านโป่งปูเฟือง | 303 | 320 | 623 | 337 | |
2 | บ้านสันกลาง | 162 | 173 | 335 | 193 | |
3 | บ้านสันปูเลย | 162 | 174 | 336 | 216 | |
4 | บ้านป่าบง | 353 | 343 | 696 | 304 | |
5 | บ้านห้วยส้าน | 231 | 244 | 475 | 177 | |
6 | บ้านร้องเฮี้ย | 140 | 153 | 293 | 165 | |
7 | บ้านตีนดอย | 270 | 280 | 550 | 289 | |
8 | บ้านหนองผำ | 497 | 447 | 944 | 362 | |
9 | บ้านห้วยม่วง | 258 | 238 | 496 | 236 | |
10 | บ้านสันเครือฟ้า | 184 | 219 | 403 | 247 | |
11 | บ้านริมทาง | 130 | 153 | 283 | 134 | |
12 | บ้านเด่นภูเวียง | 174 | 176 | 350 | 158 | |
13 | บ้านห้วยน้ำมา | 130 | 129 | 259 | 99 | |
14 | บ้านโป่งป่าแขม | 292 | 314 | 606 | 169 | |
15 | บ้านแม่สรวยหลวง | 176 | 221 | 397 | 162 | |
| รวม | 3,462 | 3,584 | 7,046 | 3,248 | |
3.2 ช่วงอายุและจำนวนประชากร
ประชากรส่วนใหญ่อยู่ในวัยทำงาน 30 – 55 ปี
4. สภาพทางสังคม
4.1 การศึกษา
โรงเรียนประถมศึกษา ๔ แห่ง ได้แก่
๑. โรงเรียนบ้านโป่งปูเฟือง ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๑
๒. โรงเรียนบ้านสันกลางราษฎร์พัฒนา ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๒
๓. โรงเรียนบ้านป่าบงท้าวแก่นจันทร์ ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๔
๔. โรงเรียนบ้านหนองผำ ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๙
โรงเรียนมัธยมศึกษา ๑ แห่ง ได้แก่
๑. โรงเรียนแม่สรวยวิทยาคม ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๑๑
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ๔ แห่ง ได้แก่
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านโป่งปูเฟือง ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๑
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านแม่สรวยหลวง ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๑๗
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านป่าบง ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๔
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองผำ ตั้งอยู่ที่ หมู่ ๙
4.2 สาธารณสุข
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโป่งปูเฟือง 1 แห่ง
ศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน 15 แห่ง
4.3 อาชญากรรม
-
4.3 ยาเสพติด
ปัญหายาเสพติด มีพื้นที่เฝ้าระวัง คือ บ้านหนองผำ หมู่ที่ 9 และบ้านห้วยม่วง หมู่ที่ 10
4.4 การสังคมสงเคราะห์
-
5. ระบบบริการพื้นฐาน
5.1 การคมนาคมขนส่ง (ทางบก)
เส้นทางหลักทางหลวงแผ่นดินหมายเลข ๑๑๘ สายเชียงราย-เชียงใหม่ สภาพดีใช้การได้และเส้น ๑๐๙ สายแม่สรวย - ฝาง การเดินทางช่วง ๒ กิโลเมตรแรกจากสามแยกแม่สรวย ไปยังอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่เป็นถนนลาดยางแอลฟัลท์สภาพดี ถนนคอนกรีตเสริมเหล็กแถวซอยหมู่บ้าน และถนนลูกรังเข้าสู่พื้นที่การเกษตร
5.2 การไฟฟ้า
มีระบบไฟฟ้าครบทุกหมู่บ้าน จำนวน 15 หมู่บ้าน
5.3 การประปา
มีระบบประปาบาดาลหมู่บ้าน จำนวน 2 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ 4 และหมู่ 7
มีระบบประปาภูเขา จำนวน 8 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ 1,6,7,8,9,10,15 และหมู่ที่ 16
มีระบบประปาผิวดิน จำนวน 8 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2,3,4,8,11,13,14 และหมู่ที่ 17
5.4 โทรศัพท์
ปัจจุบันทุกหมู่บ้าน ใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่เป็นส่วนใหญ่
5.5 ระบบโลจิสติกส์ (Logistics) หรือการขนส่ง
- มีการพัฒนาระบบโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับการคมนาคมขนส่งได้สะดวกปลอดภัยมากยิ่งขึ้น
6. ระบบเศรษฐกิจ
6.1 การเกษตร
ราษฎรส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 80 ประกอบอาชีพทำการเกษตรกรรมได้แก่ทำนา ปลูกข้าว กระเทียม ข้าวโพด สับประรด ลำไย ฟักทอง เป็นต้นที่เหลือประกอบอาชีพส่วนตัวและรับจ้าง
6.2 การประมง
-
6.3 การปศุสัตว์
ในเขตพื้นที่เทศบาลตำบลเวียงสรวย มีการปศุสัตว์ คือ การเลี้ยงโค เลี้ยงไก่ และการเลี้ยงสุกร ในทุกหมู่บ้าน
6.4 การบริการ
-มีรีสอร์ทในพื้นที่ จำนวน 4 แห่ง ได้แก่ บาลโคนีฮิลล์ รีสอร์ท,เลิฟเบริด์รีสอร์ท,ล้านนาออนเซ็น
-มีปั๊มน้ำมันในพื้นที่ ๒ แห่ง ได้แก่ ปั๊มน้ำมันหจก.ภาณุออยล์เซอร์วิส และปั๊มน้ำมันพีที อยู่ในพื้นที่ หมู่ ๓
-มีโรงสีข้าว 12 แห่ง
-มีตลาดสด ๑ แห่ง
-มีอู่ซ่อมรถ 12 แห่ง
-มีร้านค้า 56 แห่ง
6.5 การท่องเที่ยว
แพเปียกแม่สรวย,น้ำพุร้อนโป่งปูเฟือง,น้ำตกห้วยสัก, น้ำตกผาดำ, น้ำตกผาปูน ,เขื่อนแม่สรวย, ถ้ำแม่สรวย , ถ้ำป่าต๋าว, พระธาตุคุ้มเวียงสวย, คูเมืองเก่าบ้านเด่นภูเวียง และในช่วงฤดูหนาวมีจุดชมวิวเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้แวะถ่ายรูป
6.6 อุตสาหกรรม
เทศบาลตำบลเวียงสรวย อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย ไม่มีอุตสาหกรรมในพื้นที่
6.7 การพาณิชย์และกลุ่มอาชีพ
- กลุ่มพัฒนาสตรี 1 กลุ่ม
- กลุ่มแปรรูป 1 กลุ่ม
- กลุ่มหมอยาสมุนไพร 1 กลุ่ม
- กลุ่มทำขนม 1 กลุ่ม
6.8 แรงงาน
ราษฎรส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 80 ประกอบอาชีพทำการเกษตรกรรมได้แก่ทำนา ปลูกข้าว กระเทียม ข้าวโพด สับประรด ลำไย ฟักทอง ที่เหลือประกอบอาชีพส่วนตัวและรับจ้าง
7. ศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม
7.1 การนับถือศาสนา
- นับถือศาสนาพุทธ จำนวน 12 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านโป่งปูเฟือง,บ้านสันกลาง,บ้านสันปูเลย,บ้านป่าบง,บ้านห้วยส้าน,บ้านร้องเจริญ,บ้านตีนดอย,บ้านห้วยม่วง,บ้านสันเครือฟ้า,บ้านริมทาง,บ้านเด่นภูเวียง,บ้านแม่สรวยหลวง
นับถือศาสนาคริสต์ จำนวน 3 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านหนองผำ,บ้านห้วยน้ำมา,บ้านโป่งป่าแขม
โดยมีข้อมูลศาสนสถาน ดังนี้
วัด มีจำนวน 6 วัด ได้แก่
1. วัดโป่งปูเฟือง
2. วัดแม่สรวยหลวง
3. วัดสันปูเลย
4. วัดป่าบงเทพนิมิตร
5. วัดห้วยส้านพัฒนา
6. วัดห้วยม่วง
สำนักสงฆ์ 1 แห่ง ได้แก่
1. สำนักสงฆ์พระธาตุคุ้มเวียงสรวย
โบสถ์ 8 แห่ง ได้แก่
๑. หมู่ที่ ๙ มีโบสถ์ ๓ แห่ง
๒. หมู่ที่ ๑๕ มีโบสถ์ ๒ แห่ง
๓. หมู่ที่ ๑๖ มีโบสถ์ ๓ แห่ง
7.2 ประเพณีและงานประจำปี
ช่วงเดือนมีนาคม งานประเพณีปีใหม่ไข่แดงของชนเผ่าอาข่า
ช่วงเดือนเมษายน งานสรงน้ำพระและดำหัวผู้สูงอายุ ทุกหมู่บ้าน
ช่วงเดือนเมษายน มีประเพณีขึ้นถ้ำแม่สรวยประจำทุกปี
ช่วงเดือนธันวาคม มีการจัดงานสืบสานประเพณีวัฒนธรรมชนเผ่า
7.3 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภาษาถิ่น
ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่โดดเด่น คือ กลุ่มหมอยาสมุนไพร
ภาษาถิ่น คือ ภาษาเมืองล้านนา ภาษาอาข่า ภาษาลาหู่
7.4 OTOP สินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึก
สินค้าพื้นเมืองและของที่ระลึกที่โดดเด่น คือ กลุ่มปักผ้าพื้นเมืองชนเผ่า
8. ทรัพยากรธรรมชาติ
8.1 น้ำ
แหล่งน้ำธรรมชาติ
หมู่ ๑ -ห้วยป่าต๋าว ขนาด ๑๐ ไร่
-ห้วยโป่งผา ขนาด ๔ ไร่
-หนองเหมืองแร่ ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๒ -สระห้วยปู่เอก ขนาด ๔ ไร่
หมู่ ๓ -หนองโป่งป่าแดง ขนาด ๖ ไร่
-สระหมู่บ้าน ขนาด ๑ ไร่
หมู่ ๔ -ห้วยป่าขอ ขนาด ๓๐ ไร่
-ห้วยต้นปู ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๖ -อ่างเก็บน้ำห้วยส้าน ขนาด ๒๐ ไร่
หมู่ ๗ -หนองร่องเฮี้ย ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๘ -หนองห้วยปูปลา ขนาด ๓ ไร่
หมู่ ๙ -หนองผำ ขนาด ๘ ไร่
หมู่ ๑๐ -สระหมู่บ้าน ขนาด ๒ ไร่
-สระสหกรณ์ ขนาด ๔ ไร่
-ห้วยป่าปู ขนาด ๑๐ ไร่
หมู่ ๑๑ -หนองห้วยตาเหิน ขนาด ๓ ไร่
-หนองบัวน้ำลัด ขนาด ๓๔ ไร่
หมู่ ๑๓ -หนองห้วยน้ำรวก ขนาด ๒ ไร่
หมู่ ๑๔ -อ่างเก็บน้ำห้วยปู่เอก ขนาด ๑๔ ไร่
หมู่ ๑๖ -หนองโบสก ขนาด ๑ ไร่
แหล่งน้ำที่สร้างขึ้น
- ฝาย ๘ แห่ง
- บ่อน้ำตื้น ๖๙๘ แห่ง
- บ่อโยก ๑๓ แห่ง
- ประปาหมู่บ้าน ๖ แห่ง
- ประปาภูเขา ๕ แห่ง
8.2 ป่าไม้
ลักษณะของป่าไม้ในพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นไม้เบญจพรรณและป่าดิบชื้น โดยมีพื้นที่เป็นป่าสงวนแห่งชาติ 1 แห่ง ได้แก่ ป่าสงวนแห่งชาติแม่ลาวฝั่งซ้าย และพื้นที่อุทยานแห่งชาติ 2 แห่ง ได้แก่ อุทยานแห่งชาติดอยหลวงแม่ลาวฝั่งขวา และอุทยานแห่งชาติลำน้ำกกป่าแม่ลาวฝั่งซ้าย
8.3 ภูเขา
ในพื้นที่เป็นที่ราบระหว่างภูเขา
8.4 ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
-